Proclamation

Ik probeer me af te vragen wat er de afgelopen 20 jaar is misgegaan. Waarom hunker ik naar de tijd van Koot en Bie of zelfs naar ‘haartjes nat’? Ik wil weer overzicht, in mijn eigen hoofd, maar ook in ‘de wereld’. Ik hoef niet terug in de tijd, maar hoop wel dat er iets gaat veranderen. Kind aan het eind van de zestiger jaren en mede daardoor mijn hoofd gevuld met met hoogdravende idealen wil ik een bijdrage leveren aan een brede maatschappelijke discussie over onze wereld, ons land, onze maatschappij, onze kinderen, kortom, een collectieve toekomst.

Om alles helder te krijgen ga ik proberen zaken op een rij te zetten. Het gaat me niet lukken in één stukje en ga dus een reeks beginnen Bij deze de aftrap met een eerste verkenning van het speelveld.  Macro-ontwikkelingen hebben hun weerslag niet gemist op de mens, de individuele burger. 20 jaar zijn verstreken.

• Voor het gemak markeer ik 1990, het einde van het communisme en het tijdperk Reagan-Thatcher, als uitgangspunt. Een betere voedingsbodem voor een ongebreidelde vorm van kapitalisme, ook wel met de term neo-liberalisme aangeduid, is niet denkbaar.
• De politiek werpt elke vorm van collectiviteit verre van zich (samen = communisme?) en ontwikkelt een kortzichtige tunnelvisie, gebaseerd op het kapitalisme. Geen wonder dat de beruchte marktwerking zijn intrede doet.
• Economische modellen en opleidingen vernauwen zich tot winstmaximalisatie en shareholders value. Sociale bedrijfsdoelstellingen zijn blijkbaar afgeschaft en de kiem voor de huidige graaicultuur is gelegd.
• Of het allemaal niet genoeg is, zijn er onstuimige ontwikkelingen in de informatie- en communicatietechnologie (internet!), waarbij de media het heft maar meteen geheel in handen nemen en vraag en aanbod voor eigen gemak en gewin omdraaien.
• Waar hebben we dit eerder gezien? Ik vul het nog even aan met de volgende constateringen. De advocatencultuur  (met omgekeerde bewijslast en aanklagen op minimale gronden als bekende uitlopers),  het volledig ondergeschikt maken van de privacy aan een groter geheel, het ridicule uitgangspunt dat ieder mens zijn lot in eigen hand heeft en zijn toekomst kan invullen. Het recht van de sterkere, het lot van de zwakkere. De veramerikanisering was al langer bezig en het liberalisme uit het land van de onbegrensde mogelijkheden hebben we in alle geledingen van onze maatschappij geadapteerd. De sluizen gingen echter pas vol open na de val van het ultieme socialisme. Geen wonder dat Ratelband zichzelf kon verrijken met kreten als ‘Tsjakka! en ‘Je kan het!’.
• De angst voor het onbekende en vreemde is sinds de Golfoorlogen en 9/11 flink aangewakkerd en daarmee de beste drijfveer geworden om mensen te kunnen manipuleren.
• De groei van de wereldbevolking mag echt zorgen baren. Op naar de 10 miljard? Dat is toch volledig onmogelijk? Ik zal het waarschijnlijk en gelukkig niet meer meemaken. Maar zoveel mensen op één bolletje, dat gaat alleen maar meer schuren.
• En tenslotte en niet te vermijden zijn er twee grote crises: de ICT crash van 2002 en de kredietcrisis van 2008 (en nu).

De vetgedrukte woorden zijn de trefwoorden voor de afgelopen 20 jaar. Voor een kentering is veel nodig. Niet meer van hetzelfde, maar liever minder van dit alles. De wereld verbeteren? Waarom niet? Het is geen geitenwollen ideaal meer, maar een onomkeerbare must!